گواهینامه نظام آراستگی – 5S

5s – به منظور دریافت گواهینامه 5S بایستی ابتدا درک مناسبی از 5 اصل آن در محیط کار داشته باشیم و آموزش آن را برای تمامی پرسنل برگزار کنیم و سپس به اجرای عملی آن بپردازیم. به سوالات و ابهامات شما پاسخ خواهیم داد:

5S چیست؟

جايگاه نظام آراستگی یا همان 5S درسيستمهاي مديريتی ایزو چیست؟

فواید اجرای 5S برای شرکت ها و سازمان ها چیست؟

5 اصل (اس) نظام آرستگی یا همان 5S چیست؟

نگهداری اسناد و سوابق 5S چگونه است؟

 

 5S چیست؟

مجموعه اي از استانداردها و فعاليتهايي كه در قالب يك نظام فرهنگي/ مديريتي بر ايجاد محيطي سامان يافته ، مرتب، پاكيزه، زيبا، دلپذير، خلاق، و حفظ آن تأكيد دارد.

تاریخچه 5S

  • اولين مکتوبات 5S در اواخردهه 80 به صورت دو فصل از کتابي به نام ديباچه ايي  رويکرد جامع ارتقاي بهره وري کايزن عملي توسط آقاي سوزوکي در ژاپن نوشته شد .
  • بر اساس مقوله House Keeping آمريکايي در صنايع بهداشتي-هتلها و سازمانهاي صنعتي پيشرو بعد از جنگ جهاني دوم 5S در ژاپن شکل گرفت.
  • اولين کتاب 5S توسط اوسادا در سال 1991 منتشر شد .
  • اولين مباحث 5S  در ايران در سال 1367(1989) مطرح شد.
  • اولين پروژه 5S در سنگاپور در سال 1987 اجرا شد .
  • در حال حاضر در اکثر کشورهاي جهان 5S اجرا مي گردد .

جايگاه نظام آراستگی یا همان 5S درسيستمهاي مديريتی ایزو چیست؟

گواهینامه 5S ای که می تواند در کنار سایر گواهینامه های بین المللی ایزو نشان از ارتقاء سازمان و بهره وری آن باشد بطوریکه اجرای 5 اصل این نظام می توانند در پیاده سازی بهتر سایر استانداردهای مدیریتی از جمله سیستم مدیریت کیفیت، ایمنی، بهداشت و محیط زیست (گواهینامه IMS) کمک شایانی را بکند.
 

رابطه استاندارد ایزو 9001 با 5S چیست؟

در بخش هایی از جمله شرایط محيط كار، شرایط نگهداري محصول، موضوعات زير ساختی و سایر موارد اشاره شده در استاندارد ایزو 9001 ، می توان از سرفصل های و توصیه های نظام آراستگی 5S استفاده کرد.

رابطه استاندارد ایزو 14001 با 5S چیست؟

مديريت زيست محيطي ایزو 14001 با S3 یا همان نظافت كه مربوط به پاكيزه سازي، شناسايي و رفع آلاينده هاست، كاملاً مرتبط است.

رابطه استاندارد ایزو 45001 با 5S چیست؟

مديريت ايمني و بهداشت ایزو 45001 با خروجي فعاليت 5S ارتباط دارد چون اجرای این نظام و افزایش نظم و ترتیب در محیط کار باعث کاهش خطرات ایمنی خواهد شد.

فواید اجرای 5S برای شرکت ها و سازمان ها چیست؟

  • تجارت شركت بيشتـر شده و بازارهـاي بيشتـري بـه دست مي‎آورد.
  • محيط كار تبديل بـه محيطـي ايمـن شده و كار كردن در آن راحت‎تـر مـي‎شـود.
  • عمر ماشين آلات و تجهيزات طولانـي‎تـر شده و اثربخشي آنها افزايش مي‎يابـد.
  • استفاده از فضاهـاي موجـود، بهينه مي‎گـردد.
  • مسافت‎هـاي جابجايـي و حمل و نقل كاهش مي‎يابـد.
  • زمان‎هـاي جستجو و بطور كلـي زمان‎هـاي تلف شده، كاهش پيدا مي‎كنـد.
  • خلاقيت افراد رشد كرده و تفكـرات سازمانـي بهبـود  مي‎يابـد.
  • افراد، بـه محيط كاري خـود افتخار مي‎كنند.

5 اصل (اس) نظام آرستگی یا همان 5S چیست؟ (جدول ذیل)

5s چیست

چرا 5S خيلي زود توسط سازمانهاي مختلف پذيرفته مي شود؟

  • مفاهيـم و تكنيك‎هـاي اجرائـي آن ساده بـوده و بـراي همه قابـل فهم و درك است.
  • اجـراي آن مستقل از اندازه و نـوع تجارت سازمـان است.
  • نتايج آن خيلـي زود بـراي همه قابل مشاهده است.
  • انسان‎ها، بطور ناخودآگاه تميـزي، نظافت، ايمنـي و راحتـي را دوست دارنـد.
  • برنامـه اجرائـي آن نيـاز به سرمايه‎گـذاري نسبتاً اندكـي دارد.

تعـريـف  SEIRI (اصل و اس اول 5S)

پاكسـازي / ساماندهـي و كنـار گذاشتن اقلام غيـر ضـروري

شناسايـي و جداكردن اقلام غير لازم بـه منظور حذف آنها از محيط كـار و مرتب كردن اشياء بر اساس قواعد يا اصولي معين و از پيش تعيين شده و در نهایت تشخيص ضروري از غير ضروري و اتخاذ تصميمات قـاطع و اعمال مديريت اولويـت براي رهايـي از غير ضروري‎هـا است.

برخي از اقلام غير ضروري در اصل و اس اول 5S:

  • تجهيزات توليدي و اداري، مواد اوليه، وسايل، ابزارها، لوازم برقي و مكانيكي، مواد بسته بندي و لوازم التحرير شكسته، فرسوده و غير قابل مصرف
  • مواد خارج از رده، تاريخ مصرف گذشته
  • كتب و مدارك بي ارزش، ويرايش منسوخ و يا نسخه هاي اضافي

برچـسـب قـرمـز (red tag)

در محيط‌هاي كار، قبل از 5s مي‌توان بسياري لوازم و اسباب‌هايي را ديد كه هيچ كمكي به بهره‌وري نمي كنند.با شناسايي اين قبيل وسايل و نصب برچسب‌هاي قرمز كه از كاغذ‌هاي باطله تهيه مي‌شوند، اقلام غير ضروري مشخص مي‌گردند. در مرحله بعد با همياري و مساعدت كاركنان اقلام برچسب خورده بايستي جا به جا شوند.

برچـسـب زرد (Yellow tag)

در محيط كار به وسايلي برميخوريم كه نياز به تعمير دارند، با نصب برچسب‌هاي زردكه از كاغذ‌هاي باطله تهيه مي‌شوند، اقلام تعميراتي مشخص مي‌گردند.در مرحله بعد با هماهنگي واحد پشتيباني اقلام برچسب خورده بايستي تعمير گردند.

 

برچـسـب قـرمـز (red tag) 5sبرچـسـب زرد (Yellow tag) 5s

تعـريـف  SEITON (اصل و اس دوم 5S)

نظم و ترتيب ( استقرار منظم ماشين ها و اشياء، براي دستيابي سريع به آنها)

مراحل اجرائي SEITON

1- تحليل وضعيت موجود (چه وسايلي بيشتر مورد نياز است ؟)

2- تعيين محل صحيح استقرار اشياء

3- مشخص نمودن نحوه قرار گيري اشياء

7 اصل در اجرای  SEITON

استفاده از روش FIFO در انبارها (اولين صادره از اولين وارده)

تعيين جاي مشخص براي اقلام

نشان گذاري اقلام و محل آنها با برچسب

قراردادن اقلام درشرايطي كه زمان جستجو براي آنها حداقل باشد

قراردادن اقلام درشرايطي كه دسترسي و استفاده از آنها ساده باشد

جداسازي اقلام عمومي و اختصاصي

نگهداري اقلام پراستفاده در نزديكي محل استفاده

SEISO چیست؟ (اصل و اس سوم 5S)

نظافت و پاكيزگي، تميز و پاكيزه كردن كامل محيط كار و اجزاي آن به نحوي كه هيچ چيز و هيچ جائي كثيف نباشد. شناسائي ، بررسي و اصلاح منابع ايجاد كننده آلودگيها

سه سطح در اجرای SEISO

  • نظافت كامل در گستره سازمان و با نگرش كلان
  • نظافت جزء به جزء اجزاي محيط كار ، اشياء موجود در آنها و بررسي و كنترل آنها
  • جستجو براي يافتن علل و منشأ ايجاد كننده آلودگيها و نيز خطرات و مشكلات بالقوه/ بالفعل و تلاش براي حذف اين علل

SEIKETSU چیست؟ (اصل و اس چهارم 5S)

حفظ و نگهداري، استاندارد سازي، حفظ ميزان معيني از ساماندهي ، نظم ، نظافت و استمرار آنها، حفظ وضعيت مطلوب و جلوگيري از بهم خوردن نظم و نظافت محيط، انجام ساماندهي مطلوب و جلوگيري از بهم خوردن نظم ونظافت محيط و حفظ سلامت آن بطور مستمر و دائمي

SHITSUKE چیست؟ (اصل و اس پنجم 5S)

ملكه ذهن شدن ( نهادينه شدن) قواعد و دستورات، آموزش توأم با ترويج، تمرين، تاآنجاكه افراد طبيعتاً كارشان را درست انجام دهند، آموزش پاكسازي، نظم و ترتيب و نظافت به افراد، براي اينكه تك تك آنها مستمراً اين كارها را به منظور حفظ سلامت محيط كار انجام دهند، تغيير عادت نادرست و ايجاد عادت مطلوب

سه نكتة مهم در اجراي SHITSUKE:

1- بدانيم

انگشت گذاشتن روي عيب و نقصها بدون تلاش درجهت از بين بردن يا تصحيح علل آنها، كاري بيهوده است.

  2- بياموزيم

اجراي فعاليتهاي 5S، يك كارگروهي است ودرگروه، همة اعضاء بايد باهم كار كنند، باهم فكر كنند وباهم عمل كنند. كوچكترين اشتباه نيز مي تواند به معناي شكست باشد.

3- اطمينان حاصل كنيم

انسان براي جايگزين كردن روش آسان بجاي روش درست ، بسيار مستعد است.

چند نكته مهم در اجراي 5S:

  • درك درست از فلسفة اجراي 5S
  • اجراي كار عملي (تئوري محض كافي نيست)
  • حمايت مديريت ارشد از كميتة اجرائي 5S و برنامه هاي آن
  • تشويق آنهائي كه قوياً همكاري مي كنند
  • نگرش به 5S به عنوان يك برنامه دائمي
  • عدم تقليد محض و كوركورانه از ديگران
  • فراگير كردن فرهنگ 5S در كل سازمان به عنوان يك ارزش

نگهداری اسناد و سوابق 5S چگونه است؟

  • سوابق آموزش پرسنل را درقالب ‹‹پرونده هاي آموزشي›› جمع آوري و نگهداري كنيم.
  • سوابق مشاركت كاركنان را درقالب برگه هاي حضور و عكسهاي دسته جمعي جمع آوري و نگهداري كنيم.
  • سوابق هزينه هاي انجام شده را درقالب اسناد و مدارك مالي جمع آوري و نگهداري كنيم.
  • نتايج را درقالب عكسهاي قبل و بعد از اجراء و يا سطح كيفيت ( محصولات/ خدمات) و درآمدهاي سازمان، طبقه بندي ، جمع آوري و نگهداري كنيم.

مشاوره نظام آراستگی 5S

به منظور آموزش و ثبت و صدور گواهینامه نظام آراستگی 5S با ما در گروه مدیریتی جلالی ( اینسپکت ایران) که سابقه تدریس و صدور گواهینامه برای بسیاری از شرکت ها و سازمان های بزرگ از جمله دانشگاه آزاد را دارا می باشد تماس حاصل فرمایید.

خوشحال خواهیم شده با شما مشتریان عزیز همکلام شویم لطفا با شماره های 02177611056 و 09102157571 ارتباط داشته باشید.