گواهینامه ایزو 21500 و 21502 – سری استانداردهای مدیریت پروژه
گواهینامه ایزو 21500 و 21502 – مدیریت پروژه یکی از موضوعات بسیار مهم برای شرکت های پیمانکاری و عمرانی می باشد تا مدیران شرکت بتوانند علاوه تمام کردن پروژه در مدت زمان تعریف شده خود هزینه ها را نیز مدیریت کنند که این کار مستلزم تمرکز بر روی بسیاری از پارامترها از جمله مدیریت منابع انسانی، مدیریت ریسک ها، مدیریت منابع و زیر ساخت ها و … می باشد.
سالهاست که در این خصوص استانداردهای متنوعی تدوین و اجرایی شده است از استاندارد PMBOK ویرایش هفت گرفته تا استاندارد سیستم مدیریت کیفیت ایزو 10006 در پروژه ها با ویرایش سال 2017
در اینجا ما قصد داریم در خصوص استاندارد های سری ایزو 21500 و 21502 مطالبی را ارایه دهیم که در حال حاضر بسیاری از کارفرمایان از جمله شرکت های نفت، گاز و پتروشیمی در آیین نامه و اسناد مناقصات از پیمانکاران طلب می کنند.
این استانداردهای چیزی فراتر از مدیریت پروژه مطرح می کنند و آن هم موضوع پورتفولیو و در حقیقت سبد پروژه ها با ریسک های کم و زیادی است که یک شرکت و پیمانکار قرار است داشته باشد
در ادامه با واژه پورتفولیو و یا سیستم مدیریت پورتفولیو Project Portfolio Management بیشتر مواجه خواهیم شد که در یک توضیحی کوتاه که در بالا داده شد امکان سنجی اخذ، مدیریت ریسک و برنامه ریزی سبدی از پروژه ها یک شرکت می باشد
گواهینامه ایزو 21500 چیست؟
مدیریت پروژه، برنامه و پورتفولیو – زمینه و مفاهیم
این سند زمینه سازمانی و مفاهیم اساسی برای انجام پروژه، برنامه و مدیریت پورتفولیو را مشخص می کند. همچنین راهنمایی هایی را برای سازمان ها برای اتخاذ یا بهبود مدیریت پروژه، برنامه و پورتفولیو با استفاده از استانداردهای تهیه شده توسط ISO/TC 258 ارائه می کند.
این سند برای اکثر سازمان ها اعم از دولتی و خصوصی قابل اجرا است و به اندازه و نوع سازمان بستگی ندارد. همچنین برای هر پروژه، برنامه و نمونه کار، صرف نظر از پیچیدگی، اندازه یا مدت زمان قابل اجرا است.
راهنمایی های بیشتر در مورد مدیریت پروژه، برنامه و پورتفولیو و مدیریت آن در ISO 21502، ISO 21503، ISO 21504 و ISO 21505 ارائه شده است.
آخرین ویرایش این استاندارد مربوط به سال 2021 بوده که که استاندارد ویرایش 2012 آن را منسوخ کرده است.
|
ISO 21500 |
General information |
|
Publication date: 2021-03 |
Status: Published |
| Number of pages: 12 |
Edition: 2 |
|
Technical Committee: ISO/TC 258 Project, programme and portfolio management |
|
|
ICS: 03.100.40 Research and development |
|
مخاطبان استاندارد و گواهینامه ایزو 21500 شامل، اما نه محدود به موارد زیر هستند:
– شاغلین و متخصصان مدیریت پروژه، مدیریت برنامه و مدیریت پورتفولیو؛
– مدیران اجرایی، مدیریت ارشد، حامیان مالی و سایر نهادهای حاکم بر پروژه ها، برنامه ها و پورتفولیوها.
– سهامداران پروژه، برنامه و نمونه کارها؛ – دانشگاهی؛
– توسعه دهندگان استانداردهای ملی، استانداردهای سازمانی، استانداردهای صنعت و سیاست عمومی؛
– کاربران هر یک از استانداردهای مدیریت پروژه، برنامه و پورتفولیو تهیه شده توسط ISO/TC 258.
گواهینامه ایزو 21502 چیست؟
مدیریت پروژه، برنامه و پورتفولیو – راهنمای مدیریت پروژه
این سند دستورالعمل هایی را برای مدیریت پروژه ارائه می دهد. برای هر سازمانی، اعم از دولتی، خصوصی و خیریه، و همچنین برای هر نوع پروژه، صرف نظر از هدف، رویکردهای تحویل، مدل چرخه عمر استفاده شده، پیچیدگی، اندازه، هزینه یا مدت زمان قابل اجرا است.
نکته: رویکرد تحویل می‌تواند هر روش یا فرآیندی باشد که متناسب با نوع خروجی‌ها باشد، مانند رویکردهای پیش‌بینی‌کننده، افزایشی، تکراری، تطبیقی یا ترکیبی، از جمله رویکردهای چابک. این سند توصیفات سطح بالایی از اقداماتی را ارائه می دهد که به خوبی کار می کنند و نتایج خوبی را در زمینه مدیریت پروژه ایجاد می کنند.
این سند راهنمایی در مورد مدیریت برنامه ها یا پورتفولیوها ارائه نمی دهد. موضوعات مربوط به مدیریت عمومی فقط در چارچوب مدیریت پروژه مطرح می شود.
فعلا اولین و آخرین ویرایش استاندارد و گواهینامه ایزو 21502 مربوط به سال 2020 می باشد.
|
ISO 21502 |
General information |
|
Publication date: 2020-12 |
Status: Published |
|
Number of pages: 52 |
Edition: 1 |
|
Technical Committee: ISO/TC 258 Project, programme and portfolio management |
|
|
ICS: 03.100.40 Research and development |
|
با توجه به مطالب و کلماتی که در فوق به منظور آشنایی با استاندارد ایزو21500 و 21502 آمده است بهتر است بدانید
روش های تحویل پروژه می توانند شامل موارد ذیل باشد:
- طراحی و ساخت توسط کارفرما (همه کارها توسط خود کارفرما انجام می شود)
- روش تحویل پروژه بصورت طراحی – ساخت (این دو عامل در اختیار پیمانکار می باشد)
- روش تحویل بشکل مهندسی – تدارکات – ساخت (در واقع همان روش EPC در پروژه ها می باشد و سه پارامتر در اختیار یک مجموعه می باشد)
- روش طراحی – مناقصه – ساخت (که هر سه ضلع مثلث کارفرما، مشاور و پیمانکار در آن نقش دارند)
- روش مدیریت پیمان
- و سایر روش ها
چرخه عمر و حیات پروژه به دسته های ذیل تقسیم بندی می شوند:
- چرخه حیات پیش بینی شده یا برنامه محور (Predictive یا Plan-Driven)
- چرخه حیات تکراری (Iterative)
- چرخه حیات افزایشی (Incremental)
- چرخه حیات تطبیقی یا چابک (Adaptive یا Agile)
- چرخه حیات ترکیبی (Hybrid)
چرخه حیات پیش بینی شده یا Predictive: یک رویکرد سنتی می باشد که کارها و فعالیت های پروژه فعلی با توجه به اینکه چندین بار در پروژه های مشابه قبلی اجرا وعملی شده است، در یک فرآیند متوالی و قابل پیش بینی انجام خواهد شد.
چرخه حیات تکراری یا Iterative: در این نوع چرخه حیات معمولا محدوده کلی پروژه در ابتدا و فازهای آغازین مشخص بوده ولی برآورد زمان و هزینه پروژه به طور مرتب در حال اصلاح و بازبینی است.
چرخه حیات افزایشی یا Incremental: رویکردی است که اقلام کامل شده و فازهای به اتمام رسیده را به گونه ای تحویل می دهد که مشتری و کارفرما بتواند به سرعت و فوریت و مرحله به مرحله اتمام ساختشان از آن استفاده کند.
چرخه حیات چابک یا Agile: رویکردی است که از ویژگی های چرخه های حیات تکراری و افزایشی به منظور اصلاح و بازبینی اقلام پروژه و تحویل آنها بصورت سریع و پشت سرهم استفاده می کند.
چرخه حیات ترکیبی یا Hybrid: در این رویکرداستفاده از یک نوع چرخه حیات برای کل پروژه ضروری و نمی باشد و توصیه نیز نمی شود بلکه می توان اجزاء و ویژگی رویکردهای سنتی و چابک که خود ترکیبی از حیات تکراری و افزایشی است را برای رسیدن به اهداف پروژه، با یکدیگر ترکیب کرد.
الزامات و تعداد بندها در استاندارد و گواهینامه ایزو 21502
این استاندارد در 7 بند به شرح ذیل تعریف شده است:
- دامنه، مراجع و اصطلاحات بندهای 1 الی 3
- مفاهیم مدیریت پروژه در بند 4
- پیش نیازهای مدیریت پروژه در بند 5
- شیوه های یکپارچه مدیریت پروژه در بند 6
- شیوه های مدیریت برای پروژه در بند 7
بندهای 6 و 7 از بندهای مهم این استاندارد می باشد که در خصوص موضوعات مهم شیوه های یکپارچه مدیریت پروژه و روش های مدیریت پروژه صحبت می کند.
در خصوص روش های یکپارچه مدیریت پروژه یا همان Integrated Project Management Practices که در بند شش آمده است ما به هشت روش برخورد می کنیم که این روش ها از قبل شروع پروژه تا پس از پایان پروژه وجود خواهند داشت و روش ها بیانگر این هستند که چگونه و چه طور پروژه را شروع، نظارت، هدایت و کنترل کنیم و در آخر تحویل و همچنین چگونه پروژه را خاتمه داده و پس از پایان کار پروژه نیز چه فعالیت هایی بایستی صورت پذیرد.
در بنده 7 که روش های مدیریت پروژه می باشد از 17 روش صحبت شده است و به موضوعاتی از جمله برنامه ریزی، منافع، محدوده، منابع، زمانبندی، هزینه، ریسک، مسایل، کنترل تغییرات، کیفیت، ذینفعان، ارتباطات، تغییرات سازمانی و اجتماعی، گزارش دهی، اطلاعات، تدارکات و درس های آموخته شده می پردازد.
تفاوت استاندارد ایزو 21500 با PMBOK چیست؟
همانطور که در بالا گفته شد استادارد ایزو 21500 در 7 بند می باشد اما استاندارد PMBOK ویرایش هفتم در 12 اصل و 8 حوزه عملکردی تدوین شده است.
در حالت کلی استاندارد PMBOK به جزئیات بیشتر در خصوص مدیریت پروژه می پردازد و توضیحات ایزو 21500 کوتاهتر می باشد.
گواهینامه ایزو 21500 و 21502– سری استانداردهای مدیریت پروژه برای پیمانکاران صنایع نفت، گاز و پتروشیمی و مناقصات
وجود رویه ها و فرآیندهای مورد نیاز کارفرمای نفت، گاز و پتروشیمی در خصوص استاندارد و گواهینامه سری ایزو 21500 جهت شرکت در مناقصات و تعیین نمره و ارزیابی آن می توانند به شرح ذیل باشد:
در حوزه مدیریت یکپارچگی پروژه
رویه برای فرآیند تهیه منشور پروژه، اجرای صحیح و بازنگری آن و اقدامات اصلاحی جهت بهبود تهیه این فرآیند
رویه برای فرآیند تهیه برنامه مدیریت پروژه، اجرای صحیح و بازنگری آن و اقدامات اصلاحی جهت بهبود تهیه این فرآیند
رویه برای فرآیند هدایت کار پروژه، اجرای صحیح و بازنگری آن و اقدامات اصلاحی جهت بهبود این فرآیند
رویه برای فرآیند کنترل کار پروژه، اجرای صحیح و بازنگری آن و اقدامات اصلاحی جهت بهبود این فرآیند
رویه برای فرآیند کنترل تغییرات پروژه، اجرای صحیح و بازنگری آن و اقدامات اصلاحی جهت بهبود این فرآیند
رویه برای فرآیند خاتمه پروژه، اجرای صحیح و بازنگری آن و اقدامات اصلاحی جهت بهبود این فرآیند
رویه برای فرآیند جمع آوری درس های آموخته شده پروژه، اجرای صحیح و بازنگری آن و اقدامات اصلاحی جهت بهبود این فرآیند
در حوزه مدیریت ذینفعان پروژه
رویه برای فرآیند شناسایی ذینفعان، اجرای صحیح و بازنگری آن و اقدامات اصلاحی جهت بهبود این فرآیند
رویه برای فرآیند مدیریت ذینفعان، اجرای صحیح و بازنگری آن و اقدامات اصلاحی جهت بهبود این فرآیند
در حوزه مدیریت محدوده پروژه
رویه برای فرآیند تعریف محدوده، اجرای صحیح و بازنگری آن و اقدامات اصلاحی جهت بهبود این فرآیند
رویه برای فرآیند تهیه ساختار شکست کار پروژه، اجرای صحیح و بازنگری آن و اقدامات اصلاحی جهت بهبود این فرآیند
رویه برای فرآیند تعریف فعالیت ها، اجرای صحیح و بازنگری آن و اقدامات اصلاحی جهت بهبود این فرآیند
رویه برای فرآیند کنترل محدوده پروژه، اجرای صحیح و بازنگری آن و اقدامات اصلاحی جهت بهبود این فرآیند
رویه برای فرآیند تشکیل تیم پروژه، اجرای صحیح و بازنگری آن و اقدامات اصلاحی جهت بهبود این فرآیند
رویه برای فرآیند تخمین منابع، اجرای صحیح و بازنگری آن و اقدامات اصلاحی جهت بهبود این فرآیند
رویه برای فرآیند تعریف سازمان پروژه، اجرای صحیح و بازنگری آن و اقدامات اصلاحی جهت بهبود این فرآیند
رویه برای فرآیند توسعه تیم پروژه، اجرای صحیح و بازنگری آن و اقدامات اصلاحی جهت بهبود این فرآیند
رویه برای فرآیند کنترل منابع پروژه، اجرای صحیح و بازنگری آن و اقدامات اصلاحی جهت بهبود این فرآیند
در حوزه مدیریت زمان پروژه
رویه برای فرآیند تعیین توالی فرایندها، اجرای صحیح و بازنگری آن و اقدامات اصلاحی جهت بهبود این فرآیند
رویه برای فرآیند تخمین مدت زمان فعالیت ها، اجرای صحیح و بازنگری آن و اقدامات اصلاحی جهت بهبود این فرآیند
رویه برای فرآیند برنامه و کنترل زمانبندی، اجرای صحیح و بازنگری آن و اقدامات اصلاحی جهت بهبود این فرآیند
در حوزه مدیریت هزینه پروژه
رویه برای فرآیند تخمین و کنترل هزینه ها، اجرای صحیح و بازنگری آن و اقدامات اصلاحی جهت بهبود این فرآیند
رویه برای فرآیند تدوین بودجه، اجرای صحیح و بازنگری آن و اقدامات اصلاحی جهت بهبود این فرآیند
در حوزه مدیریت ریسک پروژه
رویه برای فرآیند شناسایی، ارزیابی، مواجهه و کنترل ریسک های پروژه، اجرای صحیح و بازنگری آن و اقدامات اصلاحی جهت بهبود این فرآیند
در حوزه مدیریت کیفیت پروژه
رویه برای فرآیند برنامه ریزی، تضمین و کنترل کیفیت پروژه، اجرای صحیح و بازنگری آن و اقدامات اصلاحی جهت بهبود این فرآیند
در حوزه مدیریت برون سپاری و تدارکات پروژه
رویه برای فرآیند برنامه ریزی و اداره برون سپاری و تدارکات، اجرای صحیح و بازنگری آن و اقدامات اصلاحی جهت بهبود این فرآیند
رویه برای فرآیند انتخاب تامین کننده، اجرای صحیح و بازنگری آن و اقدامات اصلاحی جهت بهبود این فرآیند
در حوزه مدیریت ارتباطات پروژه
رویه برای فرآیند برنامه ریزی و توزیع ارتباطات، اجرای صحیح و بازنگری آن و اقدامات اصلاحی جهت بهبود این فرآیند
از کدام مراجع و مراکز گواهینامه ایزو 21500 و 21502 معتبر دریافت نماییم؟
تنها مرجع اصلي و رسمي ثبت و صدور گواهينامه هاي ايزو براساس تاکيد و توصيه سازمان جهاني استاندارد (ايزو) که در وب سايت آن https://www.iso.org/certification.html صراحتا اشاره شده است اعضاء زير گروه مرجع اعتباردهي IAF مي باشد لذا صدور و دریافت این مدل گواهینامه ها بسیار معتبر می باشد و بقیه مراکز یا اعتباری ندارد و یا بسیار بسیار کم می باشد. پیشنهاد می کنیم از این لینک مقاله مرتبط با گواهینامه ایزو معتبر را مطالعه فرمایید.
هزینه و قیمت اخذ گواهینامه ایزو 21500 و 21502 چقدر است؟
هزینه دریافت گواهینامه ایزو به عوامل متعددی از جمله تعداد نفرات، تعداد پروژه ها، تعداد نفر روز ممیزی و سایر پارامترهای دیگر بستگی دارد. به منظور دریافت اطلاعات بیشتر و رنج قیمتی مقاله مرتبط با آن را کلیک کنید.
گواهینامه ایزو 21500 و 21502 چند سال اعتبار دارد؟
گواهینامه سری ایزو مانند ایزو 9001 با اعتبار سه ساله صادر می شوند با ذکر این نکته که هر ساله به منظور تمدید گواهینامه ایزو، ممیزی مراقبتی و بازدید سالیانه انجام خواهد گرفت تا مشخص شود شرکت دریافت کننده گواهینامه همچنان الزامات استاندارد را رعایت می کند یا خیر؟!
مشاوره استاندارد و گواهینامه ایزو21500 و 21502
گروه مدیریتی جلالی به عنوان نماینده رسمی شرکت صدور گواهینامه ایسنپکت که دارای تاییدیه از TURKAK ترکیه و IAS آمریکا می باشد آمادگی خود را جهت آموزش، ثبت و صدور گواهینامه ایزو 21500 و 21502 – مدیریت پروژه اعلام میدارد. لذا خواهشمند است صدای گرم خود را از طریق شماره های 02177611056 و 09102157571 به ما منتقل کنید.
ثبت ديدگاه